دامپزشکی سنندج

1- گوشت قرمز شتر مرغ در واقع شبیه گوشت گوساله است با این مزیت كه از لحاظ كم بودن كلسترول و چربی شبیه گوشت مرغ و ماهی و از لحاظ پروتئین بالا با گوشت گوساله مقایسه می شود. هر 5 شتر مرغ پرواری برابر یك گوساله پرواری گوشت تولید می كند.
2- پوست چرم مانند این پرنده در صنعت سراجی مورد استفاده قرار می گیرد. چربی طبیعی كه در پوست شتر مرغ وجود دارد باعث انعطاف پذیری و مقاوم بودن آن در مقابل خشكی و ترك خوردگی می شود• از پوست شتر مرغ در صنایع كفش و كیف استفاده می شود. میزان پوست هر شتر مرغ 13 فوت مربع (5/3 متر مربع) است كه هر فوت مربع آن 35 دلار قیمت دارد.
3- پر شتر مرغ كه معمولاً هر سال 2 بار از بدن پرنده چیده می شود جمعاً در سال حدود یك كیلوگرم پر استحصال می شود. كه هر كیلوگرم آن 1000 دلار در بازارهای جهانی خرید و فروش می شود كه از این پرها در كارهای زینتی و یا تهیه جاروهای گرانقیمت استفاده می شود. پر شتر مرغ علاوه بر گرد و غبار معمولی به علت داشتن خاصیت الكترواستاتیك قادر است تمام ذرات را به خود جذب كند.
4- تخم شتر مرغ نیز یكی از فرآورده های پرمصرف در جهان است. هر تخم شتر مرغ بالاتر از 5/1 كیلوگرم وزن دارد و حدود 24 عدد تخم مرغ معمولی است و طعم آن شیرین تر از تخم مرغ است. بومیان آفریقایی قرن هاست كه از تخم شتر مرغ به عنوان منبع غذایی و از پوسته آن به عنوان ظرف (كاسه) استفاده می كنند. پوسته تخم شترمرغ به اندازه ظروف چینی محكم است و هنرمندان و صنعتگران آنرا رنگ آمیزی كرده و یا با جواهرات مختلف تزئین می كنند.
5- استفاده های پزشكی از فرآورده های شتر مرغ مرسوم است از غضروف پای شتر مرغ جهت تعویض غضروف پای انسان استفاده می شود. مغز شتر مرغ نوعی آنزیم تولید می كند كه برای درمان بیماری ــــــــــــــ استفاده می شود. چشم پزشكان آفریقای جنوبی معتقدند كه به دلیل شباهت زیادی كه ساختمان چشم شتر مرغ با چشم انسان دارد و قرنیه چشم شتر مرغ بهترین انتخاب برای پیوند و جایگزینی قرنیه چشم انسان دارد می توان آنرا جهت پیوند به كار برد با وجودیكه این عمل عجیب به نظر می رسد لیكن با توجه به اتفاقات مشابهی كه در دنیای پزشكی به كرات اتفاق افتاده این مسأله قابل تعمق است.
6- روغن شتر مرغ در صنایع آرایشی استفاده می شود و هر شتر مرغ حدود شش لیتر روغن تولید می كند. با وجودیكه این پرنده بزرگ توانسته است به بازارهای آمریكا، اروپا، استرالیا، آمریكای مركزی و آمریكای جنوبی، چین و سایر نقاط جهان وارد شود لیكن در حال حاضر آفریقا قسمت عمده پرورش و تولید و صادرات فرآورده های این پرنده را به خود اختصاص داده است.
تغذیه شتر مرغ:
شتر مرغ ها، پرندگانی علفخوار هستند و رژیم غذایی آنها شبیه نشخوار كنندگان است. یونجه و ذرت درصد بالایی از تركیب غذایی شتر مرغ را شامل می شود. به دلیل دارا بودن روده های دراز و طویل قدرت هضم بالا در خصوص مواد فیبری را دارند. جوجه ها معمولاً تا یكی دو روز بعد از هچ احتیاج به تغذیه نداشته و سپس از غذای با پروتئین 23% شامل كنستانتره و علوفه خشك به صورت كرامبل تغذیه می شوند. استفاده از یونجه سبز در طول دوره رشد از اهمیت خاصی برخوردار است. جهت هضم بهتر غذا بهتر است سنگریزه در اختیار پرنده قرار گیرد. تا سه ماهه اول پرورش میزان یك كیلو خوراك در شبانه روز 23% پروتئین و تا شش ماهگی به طور متوسط 8/1 كیلوگرم خوراك با پروتئین 20% كافی می باشد. شتر مرغها از شش ماهگی تا رسیدن به سن بلوغ (5/2 سالگی) به طور متوسط روزانه 5/2 كیلوگرم دان به صورت پلت شامل علوفه خشك آسیاب شده و كنسانتره می خورند (8 قسمت كنستانتره + یك قسمت علوفه خشك آسیاب شده)
یك نمونه جیره غذایی شتر مرغ در دوران پرورش (تا 5/2 سالگی):
ذرت دانه ای 47%
یونجه خشك 8/41%
پودر استخوان 2%
پودر ماهی 7%
منوكلسیم فسفات 2%
نمك 2/0%
جمع: 100%
جیره غذایی شتر مرغهای پرواری با شتر مرغهایی كه جهت گله مادر نگهداری می شوند تفاوت دارند. معمولاً شتر مرغهای گوشتی در سن یكسالگی قابل عرضه به بازار می باشند و حدود 100 تا 125 كیلوگرم وزن دارند و كیفیت گوشت در سن یكسالگی مطلوب تر از هر زمان می باشد. از هر لاشه حدود 50 كیلوگرم گوشت استحصال می شود.غذای شتر مرغهایی كه جهت گله مادر نگهداری می شوند به طور متوسط روزانه با خوردن 4 كیلوگرم خوراك شامل كنسانتره و یونجه خشك و همچنین از طریق چرای یونجه سبز تأمین می شود. شتر مرغ علاقه فراوانی به چریدن در مزارع یونجه دارد به همین جهت در پرورش شتر مرغ كاشت یونجه را بایستی مدنظر قرار داد.
ضریب تبدیل مواد غذایی در سنین مختلف تفاوت دارد در سنین اولیه رشد 8/1 و در 3 ماهگی 5/2 و در 6 ماهگی حدود 8 می باشد. با توجه به اینكه تغذیه شتر مرغ در كیفیت پوسته، پر و گوشت پرنده تأثیر مستقیم دارد چنانچه در تغذیه این پرنده دقت كافی مبذول نگردد، بر كیفیت پوست و گوشت اثر منفی گذاشته و سودآوری آن مورد تردید واقع خواهد شد.
مقایسه شتر مرغ و گاو:
تولید گوشت مرغ در مقایسه با گاو حدود چهار برابر می باشد. دوره حاملگی و زایش گاو حدود 9 ماه می باشد در صورتیكه دوره هچ تخم شتر مرغ 42 روز می باشد. یك گاو در طول یكسال یك رأس گوساله تولید می كند در حالیكه شتر مرغ توانایی تولید چهل عدد جوجه را دارد.استحكام چرم شتر مرغ 3 برابر چرم گاو می باشد. مقدار پروتئین گوشت گاو و شتر مرغ تفاوت چندانی نداشته لیكن میزان كلسترول موجود در گوشت گاو دو برابر گوشت شتر مرغ می باشد. طعم گوشت شتر مرغ شبیه گوشت گاو می باشد. هر پنج شتر مرغ به اندازه یك گوساله پرواری گوشت تولید می كند